با سلام حضور کلیه مخاطبین "دپارتمان تخصصی تربیت بدنی"
بیماری قلبی-عروقی و نقش کلسترول: مفید یا مخرب؟
با افزایش سن، دیواره داخلی عروق مسئول خونرسانی به قلب به دلیل تشکیل لایه های چربی درآنها طور فزاینده ای باریک میشوند که با نام بیماری سرخرگ کرونری شناخته میشود. این بیماری پیش رونده میتواند منجر به کاهش خونرسانی به عضله قلب(ایسکمی)، و در نهایت عدم خونرسانی و حتی حمله قلبی شود.
تاکنون دسته مختلفی از عوامل به عنوان ریسک فاکتورهای این بیماری شناسایی شده اند که میتوان به مصرف سیگار، بی تحرکی جسمانی،عدم کنترل وزن و بالا بودن سطوح کلسترول در بدن اشاره کرد. اما نقش کلسترول در این بیماری همانند یک شمشیر دو لبه است. از طرفی کلسترول در اعمال بسیار مهمی در بدن همچون ساخت غشای سلولی، ساخت ویتامین D ، و هورمونهای فوق کلیوی و جنسی نقش دارد و از طرفی افزایش بیش از حد کلسترول خون میتواند موجب تصلب شراین شود. برای درک نقش کلسترول در ابتلا به بیماری انسداد عروق قلب، تمایز بین دو نوع مهم لیپوپروتین که مسئول حمل چربیها در بدن هستند اهمیت دارد. اولین نوع لیپوپروتئین با چگالی بالاست (HDL یا کلسترول خوب) که حداقل مقدار کلسترول را دارد و وظیفه پاکسازی عروق از کلسترول و حمل آن به کبد را دارد و دومین نوع لیپوپروتئین با چگالی پایین ( LDL یا کلسترول بد) است که بیشترین میزان چربی و کمترین مقدار اجزای پروتئینی را دارد. نوع دوم میل ترکیبی زیادی با دیواره شریانهای عروقی دارد و به طور کلی 60 تا 80 درصد کل کلسترول بدن را حمل میکند. سطوح بالای LDL و مقادیر اندک HDL فرد را به شدت در معرض ابتلا به بیماریهای قلبی- عرقی قرار میدهد. بنابراین آگاهی از مقدار هر یک از این لیپوپروتین ها در بدن برای ارزیابی میزان خطر قلبی عروقی حیاتی است. یکی از بهترین شاخص های کلی، نسبت کلسترول کل به HDL- C است که مقدار 3 یا کمتر این شاخص نشان دهنده ریسک پایین و میزان 5 و یا بالاتر نشان دهنده خطر زیاد قلبی –عروقی است.
اما چطور میتوان کلسترول بد را کاهش و کلسترول خوب را افزایش داد؟
اولین و مهمترین عامل، کنترل میزان کلسترول کل دریافتی است. به عنوان مثال یکی از غنی ترین منابع کلسترول، زرده تخم مرغ است که تنها یک عدد از آن به طورمیانگین حاوی حدود 186.5 میلی گرم کلسترول است. این در حالی است که میزان توصیه شده مصرف کلسترول روزانه بین 150 تا 200 میلی گرم میباشد. همچنین منابع چربیهای اشباع وچربیهای ترانس میتوانند سطوح کلسترول خوب را کاهش داده و منجر به افزایش کلسترول بد شوند. بنابراین کاهش مصرف انواع گوشت قرمز، فراورده های لبنی مانند شیر پر چرب، کره ، خامه و بستنی، و همچنین کاهش مصرف روغنهای نباتی از جمله انتخابهای سادهای هستند که به راحتی میتوانند به شما در کنترل سطوح کلسترول و عدم ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی کمک کنند. همچنین مصرف به اندازه غلات سبوس دار، حبوبات، جایگزین کردن گوشت قرمز با گوشت ماهی و افزایش فیبر دریافتی بدن از طریق سبزیجات و میوهها به شدت در کنترل کلسترول موثر هستند.
هر جا که اراده ای، هست... راهی هم هست...
اولین دپارتمان تخصصی و جامع تربیت بدنی و علوم ورزشی
موسسه آموزش عالی آزاد نگاره